ท่อน้ำนมอุดตัน
ท่อน้ำนมอุดตัน (blocked duct) จะเป็นก้อนไตแข็งๆ ที่บริเวณใดบริเวณหนึ่งของเต้านม โดยไม่ได้เป็นทั้งเต้า เมื่อกดลงไปจะรู้สึกเจ็บและอาจบวมแดง แต่ไม่มีไข้
สาเหตุ
ปัญหาท่อน้ำนมอุดตันเป็นเพราะน้ำนมบริเวณนั้นข้นมากจนทำให้ไหลไม่สะดวกและอุดตันคั่งค้างอยู่ในท่อน้ำนมท่อใดท่อหนึ่ง น้ำนมส่วนที่เหนือจุดที่อุดตันขึ้นไปจะคั่งจนเกิดเป็นก้อนไตแข็งๆ อาจเกิดจาก
- ให้ลูกดูดนมไม่บ่อยพอ
- ระบายน้ำนมออกจากเต้าไม่หมด
- ผลจากแรงกดทับเต้านม อาจเกิดจากการสวมเสื้อชั้นในที่คับเกินไป นอนตะแคงทับข้างนั้นนาน เป็นต้น
- เต้านมใหญ่หย่อนยาน ทำให้ส่วนล่างระบายน้ำนมออกไม่ได้ดี
การรักษา
- ประคบเต้านมด้วยผ้าอุ่นจัดประมาณ 3 – 5 นาที ก่อนให้นมลูก
- ให้ลูกดูดจากเต้าที่มีปัญหาก่อน เพื่อระบายน้ำนมออกจากท่อน้ำนมให้มากขึ้น
- จัดท่าให้นมโดยให้คางลูกชี้ไปบริเวณที่เป็นก้อน เพื่อให้ลิ้นของลูกรีดน้ำนมส่วนนั้นออกได้ดี
- ขณะลูกกำลังดูดนม ให้นวดเบาๆเหนือบริเวณที่อุดตัน ไล่ลงไปถึงหัวนม เพื่อดันก้อนที่อุดตันออก
- จัดให้ลูกดูดนมในท่าต่างๆ กันในแต่ละมื้อ เพื่อระบายน้ำนมจากส่วนต่างๆ ของเต้านมได้ดีขึ้น
- นำลูกมาดูดนมบ่อยๆ ทุกๆ 2 – 2½ ชั่วโมงหรือเร็วกว่านั้น โดยเฉพาะขณะที่ลูกหิวจัดจะดูดได้แรง ให้ดูดนานอย่างน้อยข้างละ 15 – 20 นาที และหลังจากที่ลูกดูดนมเสร็จ ให้บีบน้ำนมออกเพื่อระบายน้ำนมเพิ่ม จะช่วยให้หายเร็วขึ้น
- ถ้าปวดมาก กินยาแก้ปวดพาราเซตามอลได้
- ตรวจสอบเสื้อชั้นในว่ารัดเกินไปหรือไม่ เลือกที่ให้ใส่ได้พอดี และขอบไม่กดทับเต้านม
- ถ้าอาการไม่ดีขึ้นภายใน 24 ชั่วโมงควรปรึกษาคลินิกนมแม่
แหล่งข้อมูล : มูลนิธิศูนย์นมแม่แห่งประเทศไทยในพระบรมราชูปถัมภ์
