---

ต้นแบบการดูแลรักษาผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมองอุดตัน
อย่างเป็นองค์รวมและครบวงจร

ด้วยโรคหลอดเลือดสมอง หรืออัมพฤกษ์ อัมพาต เป็นปัญหาสาธารณสุขที่สำคัญของประชากรทุกกลุ่มวัยทั้งในเพศหญิงและเพศชาย อีกทั้งยังส่งผลกระทบต่อผู้ป่วย ครอบครัว และสังคมอย่างมาก การดูแลรักษาผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมองในปัจจุบัน มีการพัฒนาวิทยาการวินิจฉัยและรักษา มีการรักษาที่ได้ผลดีโดยเฉพาะถ้าผู้ป่วยได้รับการรักษาตั้งแต่ระยะเริ่มแรก มีเทคโนโลยีในการตรวจวินิจฉัยที่ดียิ่งขึ้น มีการรักษาด้วยการทำหัตถการและการผ่าตัดที่ต้องใช้ความชำนาญและเทคโนโลยีขั้นสูง ซึ่งการพัฒนาต่าง ๆ ดังกล่าวสามารถช่วยให้การดูแลรักษาผู้ป่วยมีประสิทธิภาพยิ่งขึ้น  ศูนย์ความเป็นเลิศทางการแพทย์ด้านโรคหลอดเลือดสมองแบบครบวงจรแห่งโรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์ สภากาชาดไทย ได้ก่อตั้งขึ้น เมื่อปี พ.ศ. 2549 เพื่อพัฒนาการให้บริการการดูแลรักษาผู้ป่วยโรคสมองขาดเลือด ทั้งการป้องกันการเกิดโรค การรักษา และการดูแลต่อเนื่องระยะยาวโดยทีมสหสาขาวิชาชีพ

ในด้านการดูแลในระยะเฉียบพลัน ศูนย์โรคหลอดเลือดสมองฯ เป็นผู้ริเริ่มให้ยาละลายลิ่มเลือดทางหลอดเลือดดำในผู้ป่วยโรคสมองขาดเลือดในระยะเฉียบพลันเป็นครั้งแรกในประเทศไทย ตั้งแต่ปี พ.ศ. 2539 และนำระบบ Stroke fast track มาใช้ในโรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์เป็นแห่งแรกในประเทศไทย ตั้งแต่ปี พ.ศ. 2541  ส่งผลให้ในปัจจุบันได้มีการดำเนินการระบบ Stroke fast track อย่างแพร่หลายในประเทศไทยและในภูมิภาค ถือเป็นแนวทางการรักษามาตรฐานในผู้ป่วยโรคสมองขาดเลือดในระยะเฉียบพลัน ที่มีหลักฐานชัดเจนว่ายิ่งให้การรักษาเร็ว จะช่วยลดอัตราตายและลดความพิการของผู้ป่วยได้โดยเฉพาะอย่างยิ่งภายใน 4.5 ชั่วโมงแรกด้วยการให้ยาละลายลิ่มเลือดทางหลอดเลือดดำ และมีการตรวจทางรังสีวิทยาโดยตรวจสมองและหลอดเลือดสมอง ได้แก่ การตรวจเอ็กซเรย์คอมพิวเตอร์ชนิด CT angiography และ CT perfusion เพื่อประเมินความรุนแรงของสมองขาดเลือดและการอุดตันของหลอดเลือดในระยะเฉียบพลัน รวมทั้งการตรวจคลื่นสะท้อนในสนามแม่เหล็ก (magnetic resonance imaging) ด้วยเทคโนโลยีที่ทันสมัย

นอกจากนี้ยังมีการรักษาภาวะสมองขาดเลือดในระยะเฉียบพลันอีกวิธีหนึ่ง คือ การใส่อุปกรณ์ผ่านสายสวนหลอดเลือดเพื่อไปนำลิ่มเลือดที่อุดตันออกจากหลอดเลือดสมอง (Mechanical thrombectomy) ได้ตลอด 24 ชั่วโมง ซึ่งเป็นการรักษาที่ต้องอาศัยผู้เชี่ยวชาญพิเศษ สามารถดูแลรักษาผู้ป่วยที่มีอาการรุนแรงที่มารับการรักษาภายใน 24  ชั่วโมงหลังจากเกิดอาการ ทำให้สามารถช่วยเหลือผู้ป่วยได้จำนวนมาก นอกจากจะให้การรักษาผู้ป่วยที่มาโดยตรงที่โรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์แล้ว ศูนย์โรคหลอดเลือดสมองฯ ยังให้การรับปรึกษาและรับส่งต่อผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมองจากโรงพยาบาลเครือข่ายอื่น ๆ และยังมีเครือข่ายต่างประเทศกับโรงพยาบาลมิตรภาพ นครเวียงจันทน์ สาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาวอีกด้วย โดยใช้เทคโนโลยีสารสนเทศทางไกลด้วยระบบโทรเวช (Telestroke) เพื่อให้ผู้ป่วยสามารถเข้าถึงการรักษาได้ทันภายในเวลาที่กำหนด รวมทั้งรับส่งต่อเพื่อรักษาโดยการทำ  mechanical thrombectomy 

ผู้ป่วยสมองขาดเลือดเฉียบพลันทุกรายที่รับไว้ในโรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์ จะได้รับการดูแลรักษาในหอผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมอง (Stroke Unit) ซึ่งเป็นการรักษาที่เป็นมาตรฐานทั่วโลก ในปัจจุบันมีการพัฒนาหอผู้ป่วยวิกฤตโรคหลอดเลือดสมอง (Stroke ICU) ขึ้นเพื่อรองรับผู้ป่วยสมองขาดเลือดเฉียบพลันที่มีภาวะวิกฤต ซึ่งทั้งสองหอผู้ป่วยจะได้รับการดูแลจากบุคลากรสหสาขาวิชาชีพที่มีความเชี่ยวชาญ รวมทั้งมีอุปกรณ์การดูแลรักษาที่ครบถ้วน และใช้เทคโนโลยีที่ทันสมัยในการดูแลผู้ป่วย มีหุ่นยนต์ Stroke robot ที่แพทย์ผู้เชี่ยวชาญสามารถใช้ติดต่อกับแพทย์ในหอผู้ป่วยและผู้ป่วยได้ตลอดเวลาทั้งในและนอกเวลาราชการ

เมื่อผู้ป่วยได้รับการรักษาและสามารถออกจากโรงพยาบาล ยังมีการดูแลต่อเนื่องในระยะยาว เพื่อฟื้นฟูสภาพร่างกายและจิตใจของผู้ป่วย ให้การดูแลรักษาเพื่อป้องกันการเกิดซ้ำ รวมทั้งเป็นที่ปรึกษาแก่ผู้ดูแล โดยศูนย์โรคหลอดเลือดสมองฯ ได้พัฒนากระบวนการดูแลต่อเนื่อง ได้แก่ โครงการ Home health care คือ การดูแลต่อเนื่องถึงบ้าน ร่วมกับสำนักงานอาสากาชาดและฝ่ายการพยาบาล นอกจากนี้ ยังได้มี Application “CU stroke” เพื่อให้ผู้ป่วยสามารถติดตามภาวะสุขภาพของตนเองอย่างต่อเนื่อง  ในปัจจุบันมีการพัฒนาหุ่นยนต์สำหรับใช้กับผู้ป่วยที่บ้าน เพื่อให้สามารถประเมินการดูแลตนเองของผู้ป่วย ผู้ป่วยสามารถทำกิจกรรมเพิ่มเติมและติดต่อกับทีมผู้รักษาได้โดยตรง และยังมีคลินิคโรคหลอดเลือดสมอง (Stroke clinic) ที่ติดตามการดูแลรักษาอย่างต่อเนื่องหลังจากออกจากโรงพยาบาลที่แผนกผู้ป่วยนอก โดยมีการประเมินในหลายมิติร่วมกันโดยสหสาขาวิชา เพื่อให้ผู้ป่วยสามารถพื้นตัวได้ดีและไม่เกิดโรคซ้ำอีก นอกจากนี้ยังมีการดูแลโดยกลุ่ม Self help group ซึ่งทำให้ผู้ป่วยสามารถแลกเปลี่ยนประสบการณ์ และปรึกษากับทีมรักษาพยาบาลได้

ในด้านการป้องกันโรค ทางศูนย์โรคหลอดเลือดสมองฯ ได้มีการจัดให้ความรู้กับประชาชนในกิจกรรมวันโรคหลอดเลือดสมองโลกเป็นประจำทุกปี และยังได้มีความร่วมมือกับศูนย์ประสาทศาสตร์ จัดให้มีการตรวจคัดกรองความเสี่ยงของการเกิดโรคหลอดเลือดสมองในประชาชนทั่วไป เพื่อให้เกิดความตระหนักและสามารถดูแลตนเองในการป้องกันโรค

ศูนย์โรคหลอดเลือดสมองฯ ยังคงมุ่งมั่นพัฒนาการดูแลรักษาที่เป็นมาตรฐานมากยิ่งขึ้น เพื่อเป็นต้นแบบของการดูแลรักษาผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมองอย่างเป็นองค์รวมและครบวงจร และสามารถนำไปประยุกต์ใช้กับโรงพยาบาลอื่น ๆ ในประเทศไทยและในภูมิภาคได้

ผลงานที่เป็นความภาคภูมิใจของศูนย์ความเป็นเลิศทางการแพทย์ด้านโรคหลอดเลือดสมองแบบครบวงจร แห่งโรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์

1. World Stroke Organization Angels award 2019 (Platinum status)
   ในการดูแลผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมอง จาก World Stroke Organization
   
   
2. Thailand Angel’s award (Diamond status) ในการดูแลโรคหลอดเลือดสมอง ปี พ.ศ. 2561
   
   
3. รางวัลผลงานดีเด่น Best Practice สาขาโรคไม่ติดต่อ ปีงบประมาณ 2560
   จากผลงานเรื่อง “การพัฒนาศักยภาพของโรงพยาบาลเครือข่ายในการรักษาผู้ป่วยสมองขาดเลือดระยะเฉียบพลันด้วยระบบการรับปรึกษาด้วยเทคโนโลยีสารสนเทศทางไกล (Telestroke system) ที่โรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์” จากกระทรวงสาธารณสุข
   
   
4. รางวัลบริการของภาครัฐแห่งชาติ ประจำปี พ.ศ. 2559 ระดับดี
   ประเภท รางวัลการพัฒนาการบริการที่เป็นเลิศ ผลงานการรับปรึกษาผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมองระยะเฉียบพลันด้วยเทคโนโลยีสารสนเทศทางไกล จากคณะกรรมการพัฒนาระบบราชการ (ก.พ.ร.) 
   
   
5. รางวัลคุณภาพการให้บริการประชาชน ประจำปี พ.ศ. 2553 รางวัลดีเด่น
   ประเภทรายกระบวนงาน กระบวนงานการดูแลรักษาโรคหลอดเลือดสมองครบวงจร จากคณะกรรมการพัฒนาระบบราชการ (ก.พ.ร.)
   
   
6. รางวัลรองชนะเลิศอันดับ 1 BUPA CLINICAL EXCELLENCE AWARD 2005
   โครงการการดูแลรักษาผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมองครบวงจร ในโรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์ จัดโดยบริษัท บูพาประกันสุขภาพ(ประเทศไทย) จำกัด

ศูนย์ความเป็นเลิศทางการแพทย์ด้านโรคหลอดเลือดสมองแบบครบวงจรฯ ได้รับการยอมรับอย่างแพร่หลาย ทำให้ศูนย์โรคหลอดเลือดสมองฯ เป็นแหล่งเรียนรู้และดูงานของทั้งแพทย์และพยาบาลจากทั้งในประเทศและต่างประเทศ รวมทั้งได้รับการรับรองเป็นศูนย์โรคหลอดเลือดสมองมาตรฐาน (Certified Primary Stroke Center) จากสถาบันรับรองคุณภาพสถานพยาบาล (องค์การมหาชน) ร่วมกับสมาคมโรคหลอดเลือดสมองไทย และผ่านการรับรองคุณภาพระบบบริการโรคหลอดเลือดสมอง
( Standard Stroke Center Certification) จากกรมการแพทย์ กระทรวงสาธารณสุข

ศูนย์ความเป็นเลิศทางการแพทย์ด้านโรคหลอดเลือดสมองแบบครบวงจรฯ มีความภูมิใจในการพัฒนาการใช้โทรเวช (telestroke) ช่วยในการดูแลผู้ป่วย โดยความร่วมมือกับหน่วยงานอื่น ๆ พัฒนา Acute stroke robot เป็นการใช้หุ่นยนต์รับปรึกษาผู้ป่วยในโรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์ โดยติดต่อกับอาจารย์แพทย์ผู้เชี่ยวชาญซึ่งอยู่นอกโรงพยาบาล นอกเวลาราชการ ทำให้แพทย์ประจำบ้านสามารถปรึกษาอาจารย์ได้ตลอดเวลา รวมทั้งเสริมสร้างความมั่นใจให้กับผู้ป่วยว่ามีผู้เชี่ยวชาญคอยให้คำปรึกษาอยู่ตลอด ทั้งนี้โรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์ เป็นโรงพยาบาลของรัฐแห่งแรกที่ได้มีการใช้ stroke robot ในการร่วมดูแลผู้ป่วย และปัจจุบันมี stroke robot อยู่ที่ห้องฉุกเฉิน และหอผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมอง และพัฒนา CU Stroke Application ในโทรศัพท์มือถือ หรือ tablet เพื่อใช้ประเมินการดูแลตนเองของผู้ป่วย และประเมินความเสี่ยงของการเกิดโรคหลอดเลือดสมองในประชาชนทั่วไปอีกด้วย นอกจากนี้ ยังได้ขยายการให้คำปรึกษาไปยังประเทศเพื่อนบ้าน ได้แก่ โรงพยาบาลมิตรภาพ นครเวียงจันทน์ สาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาว ทำให้สามารถให้ยาละลายลิ่มเลือดทางหลอดเลือดดำแก่ผู้ป่วยโรคสมองขาดเลือดในระยะเฉียบพลันเป็นรายแรกของประเทศลาวในปี พ.ศ. 2559 ส่งผลให้โรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์ เป็นโรงพยาบาลผู้นำในการดูแลผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมองด้วยโทรเวชของประเทศไทยและนานาชาติ

---

เจตจำนง

เป็นผู้นำในด้านการป้องกัน และดูแลรักษาโรคหลอดเลือดสมองระดับนานาชาติ

ภาระหน้าที่

1. ให้บริการการดูแลผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมองทั้งในระยะเฉียบพลันและเรื้อรัง ทั้งในด้านการป้องกัน การรักษาพยาบาล การฟื้นฟูสมรรถภาพ การป้องกันภาวะแทรกซ้อน และรวมถึงส่งเสริมสุขภาพโดยสหสาขาวิชา เป็นต้นแบบของการรักษาโรคหลอดเลือดสมองแบบครบวงจรระดับชาติและนานาชาติ
2. ให้บริการตรวจรักษาโรคหลอดเลือดสมองขั้นสูงแบบตติยภูมิ
3. เป็นสถาบันฝึกอบรมแพทย์และบุคลากรทางการแพทย์ด้านโรคหลอดเลือดสมอง เพื่อให้มีบุคลากรที่มีคุณภาพในระดับประเทศ และระดับนานาชาติ
4. เป็นแหล่งค้นคว้าวิจัย สร้างนวัตกรรมทางด้านโรคหลอดเลือดสมองเพื่อเป็นแหล่งอ้างอิงทางวิชาการในระดับประเทศและนานาชาติ

---

การให้บริการของศูนย์ความเป็นเลิศทางการแพทย์ด้านโรคหลอดเลือดสมองแบบครบวงจร
แห่งโรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์

ศูนย์ความเป็นเลิศทางการแพทย์ด้านโรคหลอดเลือดสมองแบบครบวงจร ให้บริการแบบสหสาขาวิชาแก่ผู้ป่วยโรคสมองขาดเลือด ทั้งการป้องกันโรค การรักษา และการดูแลต่อเนื่องระยะยาว ไปจนกระทั่งติดตามผู้ป่วยต่อเนื่องภายหลังออกจากโรงพยาบาลถึงที่บ้านและบริการคลินิกโรคหลอดเลือดสมองแบบผู้ป่วยนอก โดยทีมแพทย์ผู้เชี่ยวชาญหลายสาขาวิชา ทั้งประสาทแพทย์ อายุรแพทย์ ประสาทศัลยแพทย์ รังสีแพทย์ เวชศาสตร์ฟื้นฟู จิตแพทย์ พยาบาลเฉพาะทาง นักโภชนาการ นักสังคมสงเคราะห์ และอาสากาชาด เพื่อให้ผู้ป่วยได้รับการรักษาตั้งแต่ต้นและฟื้นฟูทั้งด้านร่างกายและจิตใจ

ศูนย์ความเป็นเลิศทางการแพทย์ด้านโรคหลอดเลือดสมองแบบครบวงจร ยังให้บริการด้านวิชาการ และให้การฝึกอบรมแพทย์และบุคลากรทางการแพทย์อย่างต่อเนื่อง รวมทั้งมีการศึกษาวิจัยด้านการแพทย์และการพยาบาลผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมองซึ่งมีผลงานตีพิมพ์ในวารสารวิชาการทั้งในระดับประเทศและนานาชาติ

นอกจากนี้ ศูนย์ความเป็นเลิศทางการแพทย์ด้านโรคหลอดเลือดสมองแบบครบวงจร ยังให้บริการให้ความรู้สู่สังคมและประชาชนทั่วไปเพื่อสร้างความรู้ความเข้าใจที่ถูกต้องเกี่ยวกับโรคหลอดเลือดสมอง ตระหนักถึงอาการผิดปกติที่บ่งชี้ถึงการเกิดโรคหลอดเลือดสมอง และการรับบริการอย่างรวดเร็วเมื่อเกิดอาการ ซึ่งเป็นการร่วมรณรงค์ให้สังคมไทยปลอดภัยจากโรคหลอดเลือดสมอง

ศ.พญ.นิจศรี ชาญณรงค์
หัวหน้าศูนย์ความเป็นเลิศทางการแพทย์ด้านโรคหลอดเลือดสมองแบบครบวงจร แห่งโรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์

---

วัน/เวลา และสถานที่ให้บริการ

ศูนย์ความเป็นเลิศทางการแพทย์ด้านโรคหลอดเลือดสมองแบบครบวงจร แห่งโรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์ เปิดให้บริการต่าง ๆ ดังนี้

1. บริการให้การดูแลรักษาผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมองในระยะเฉียบพลันทุกวันตลอด 24 ชั่วโมง
2. บริการคลินิคโรคหลอดเลือดสมองแบบผู้ป่วยนอก ในทุกวันพฤหัสบดีเวลา 08.00 – 12.00 น.
3. บริการอื่น ๆ สามารถติดต่อสอบถามได้โดยตรงกับศูนย์ความเป็นเลิศทางการแพทย์ด้านโรคหลอดเลือดสมองแบบครบวงจร

ข้อมูลติดต่อ

---

---